Budżet obywatelski, nagrywanie sesji rad i sejmików, zmiany w powoływaniu skarbników i reformę  organizacji urzędów samorządowych - zakłada, przedstawiony przez PiS, projekt nowelizacji ustaw dot. jednostek samorządu terytorialnego.

Złożony w piątek w Sejmie projekt wprowadza zmiany w ustawie o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim oraz w Kodeksie wyborczym.

Autorzy projektu podkreślili, że ich propozycje realnie przyczynią się do zapewnienia społeczności lokalnej większego udziału w funkcjonowaniu organów samorządu i zagwarantują obywatelom właściwą kontrolę nad władzą samorządową.

Budżet obywatelski

W projekcie regulacji zaproponowano ustawowe wprowadzenie budżetu obywatelskiego. W ramach tej instytucji, mieszkańcy w bezpośrednim, corocznym głosowaniu decydowaliby o części wydatków z budżetu danej jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast zadania wybrane w głosowaniu zostałyby uwzględnione w uchwale budżetowej.

Według autorów projektu utworzenie budżetu obywatelskiego będzie obowiązkowe dla miast na prawach powiatu, a jego wysokość ma wynosić 0,5 proc. wydatków gminy w roku poprzednim.

Obrady rad gmin LIVE

Projekt nowelizacji zakłada również, że wszystkie obrady rady gminy, powiatu i sejmiku województwa będą transmitowane i nagrywane. Nagrania z obrad będą dostępne na stronach internetowych urzędów jednostek samorządu terytorialnego oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty.

Według projektodawcy do transmisji i utrwalania obrad organów stanowiących samorządów mogłyby być wykorzystywane urządzenia służące do transmisji lub rejestracji czynności obwodowych komisji wyborczych.

Posłowie PiS zaproponowali też, aby głosowania rad i sejmików samorządowych były rejestrowane i upubliczniane. Wykazy głosowań radnych miałyby być niezwłocznie upublicznianie w internecie.

Kontrole i interpelacje

W projekcie przewidziano też utworzenie w każdej jednostce samorządu terytorialnego komisji skarg wniosków i petycji, której zadaniem ma być rozpatrywanie skarg i zażaleń mieszkańców na działania władz wykonawczych samorządu. W skład komisji mają wchodzić radni.

Przedstawione regulacje zakładają także nadanie radnym uprawnień kontrolnych. Będą oni mieli prawo - o ile nie naruszy to dóbr osobistych innych osób - do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje i materiały oraz wglądu w działalność organów administracji samorządu do którego został wybrany, a także spółek z jego udziałem, spółek handlowych z udziałem odpowiednich samorządowych osób prawnych, osób prawnych oraz zakładów, przedsiębiorstw i innych samorządowych jednostek organizacyjnych.

Ponadto proponowana nowelizacja wzmacnia pozycje interpelacji i zapytań radnych. W sprawach dotyczących samorządu radni będą mogli kierować interpelacje i zapytania do wójta, starosty i marszałka województwa, na które adresaci będą mieli obowiązek odpowiedzieć w ciągu 14 dni.

Kompetencje wójta

Projekt ustawy zakłada przeniesienie z rady gminy na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta kompetencji w zakresie powoływania i odwoływania skarbnika gminy.

Przedstawione regulacje wprowadzają też zakaz pełnienia przez wójta funkcji pełnomocnika i członka władz zarządzających lub kontrolnych i rewizyjnych spółek handlowych z udziałem gminnych osób prawnych lub przedsiębiorców, w których uczestniczą takie osoby.

W projekcie noweli zaproponowano wprowadzenie corocznych debat o stanie danego samorządu, połączonych z udzieleniem wotum zaufania organowi wykonawczemu. Wójt, burmistrz i prezydent miasta będą mieli obowiązek przedstawienia radzie raportu o stanie samorządu, który będzie następnie poddany pod debatę z udziałem mieszkańców i głosowany przez radnych. W przypadku nieudzielenia wójtowi wotum zaufania w dwóch kolejnych latach, rada gminy będzie mogła podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta.

Inicjatywa uchwałodawcza

Zgodnie z projektem ustawy mieszkańcy uzyskają inicjatywę uchwałodawczą w samorządzie. Prawo do złożenia inicjatywy będą miały grupy mieszkańców JST. W przypadku gmin wnioski będzie mogła złożyć – w zależności od liczby mieszkańców – grupa co najmniej 300 osób lub 500 osób, dla powiatu będzie to najmniej 500 osób, a w przypadku województwa pod inicjatywą będzie musiało się podpisać co najmniej 2000 mieszkańców.

Proponowane przepisy stanowią też, że projekty uchwał zgłoszone w ramach obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej będą musiały stać się przedmiotem obrad najbliższej sesji rady, lecz nie później niż trzy miesiące od złożenia projektu.

Większość przepisów ma wejść w życie po 14 dniach od podpisania projektu ustawy przez prezydenta.

Źródło: samorząd.pap.pl / Mateusz Mikowski /mm/ woj/